De hypothecaire schuldeiser is degene die een hypothecaire lening heeft verstrekt en recht heeft op terugbetaling van die lening. Ook wel geldverstrekker. Meestal is de hypothecaire schuldeiser een bank.
De hypotheek is verstrekt ter financiering van de koopprijs van de woning van de hypothecaire schuldenaar. In ruil voor die lening heeft de schuldenaar ten gunste van de schuldeiser een recht van hypotheek als beperkt recht gevestigd op de woning.
De rechten en plichten van de hypothecaire schuldeiser staan in de hypotheekakte. Een van de belangrijkste rechten van de schuldeiser is het recht van parate executie. Als de schuldenaar de hypothecaire lening niet afbetaalt, dan mag de schuldeiser de woning verkopen (excutoriale verkoop). De opbrengst van die verkoop is dan voor de schuldeiser.