De hypothecaire schuldenaar is degene die de hypothecaire lening ontvangt en moet aflossen. Ook wel de hypotheekgever. Dit is de eigenaar van de woning waarop een hypotheekrecht als beperkt recht rust. Normaal gesproken staat in de hypotheekakte ook de hypothecaire lening vermeld. Dat staat dan ook geregistreerd in het kadaster.
De lening die de hypothecaire schuldenaar ontvangt, moet worden terugbetaald aan de hypothecaire schuldeiser, de geldverstrekker. Als de schuldenaar dat niet doet, dan kan er executie plaatsvinden. Dat betekent dat de zaak waarop het hypotheekrecht rust (zoals een huis), door de geldverstrekker gedwongen kan worden verkocht op een veiling.
Is de hypothecaire lening volledig afgelost? Dan kan de hypotheekakte worden doorgehaald. Dit gebeurt door inschrijving van een royementsakte in het Kadaster.