Als je niets hebt geregeld is er niemand bevoegd om namens jou te handelen. Ook jouw partner of kind niet. Met een levenstestament of een volmacht kan je regelen wie er namens jou bevoegd is om voor jou te handelen.
Wat als ik dement word?
Als je dement wordt kan het zijn dat je jouw eigen (financiële) zaken niet meer kan overzien. Ook wel wilsonbekwaam genoemd. Dat betekent dat je de gevolgen van jouw beslissingen niet meer overziet. Als je niets regelt, is er tegen die tijd niemand bevoegd om namens jou te handelen. Ook jouw kinderen of partner niet. Zelfs in geval van nood is jouw partner niet bevoegd om namens jou te handelen.
Voordat je in deze situatie terechtkomt is het verstandig om te regelen dat iemand jouw zaken overneemt. Deze beslissing moet je wel nemen op het moment dat je nog wilsbekwaam bent. Leg het dus op tijd vast. De notaris beslist of jij nog voldoende bekwaam bent om zo’n document op te stellen.
Lees ook: Beginnende dementie en de notaris.
Levenstestament of volmacht
In een levenstestament of een volmacht kun je vastleggen wie er namens jou kan en mag handelen. Je geeft iemand die jij volledig vertrouwt de bevoegdheid om jouw zaken te regelen. In beide documenten wijs je een gevolmachtigde aan die namens jou kan handelen.
Met een volmacht kan je de gevolmachtigde alleen de bevoegdheid geven over financiële en andere formele zaken. In een levenstestament kan je net wat meer regelen. Denk hierbij aan persoonlijke zaken (zoals de verzorging van huisdieren) en medische zaken (medische volmacht) en zelfs een euthanasieverklaring.
Het levenstestament wordt ook geregistreerd in het Centraal Levenstestamentenregister (CTLR). Voordeel hiervan is dat het levenstestament dan ook wordt geaccepteerd door de banken.
Lees ook: Verschil tussen levenstestament en volmacht?
Bij dementie ook wilsonbekwaam?
Het is niet zo dat je bij dementie meteen wilsonbekwaam bent. Bij (beginnende) dementie kan het namelijk best zijn dat je nog steeds zelf beslissingen kan nemen en kan beoordelen wat de gevolgen zijn van die beslissingen. Bijvoorbeeld bij het maken van een testament, een levenstestament of een andere notariële akte.
Wilsonbekwaamheid betekent dat je de gevolgen van bepaalde handelingen niet meer kunt overzien. Dat is ook een kenmerk van dementie. Maar het is niet zo dat je bij dementie ook altijd meteen wilsonbekwaam bent. Bij (beginnende) dementie kan het namelijk best zijn dat je nog steeds zelf beslissingen kan nemen en de gevolgen kan beoordelen.
De notaris zal na een gesprek beoordelen of je nog wilsbekwaam bent. Voor die beoordeling kan ook een arts worden ingeschakeld. Notarissen hanteren een stappenplan bij het controleren of iemand wilsbekwaam is.
Tijdig regelen
Het is belangrijk dat als je besluit om via de notaris zaken te regelen om dat tijdig te doen. Ten tijde van het opstellen van notariële akten moet je namelijk wilsbekwaam zijn. Dat is lastig bij dementie. Daarnaast is het niet mogelijk om iemand anders via een volmacht jouw akte te laten maken of passeren als je zelf door dementie wilsonbekwaam bent geworden. Bij beginnende dementie is het advies om in ieder geval snel een levenstestament op te stellen.
